ONZE EXPERTISE
Het belang van imprevisieleer in zakelijke overeenkomsten
Stel je een klein productiebedrijf voor dat gespecialiseerd is in het vervaardigen van hoogwaardige meubels. Het bedrijf heeft een lopend contract met een leverancier van specifieke houtsoorten voor hun meubels. Alles loopt goed tot er plotseling wereldwijde schaarste van deze houtsoorten ontstaat als gevolg van onverwachte natuurrampen in belangrijke houtproducerende gebieden.
Hoewel het nog steeds mogelijk is om het benodigde hout te verkrijgen, brengen de schaarste en de stijgende kosten de rendabiliteit van het contract in gevaar. Het productiebedrijf moet nu aanzienlijk meer betalen voor dezelfde hoeveelheid hout, waardoor hun winstmarges aanzienlijk dalen. In dit geval kan het productiebedrijf zich beroepen op de imprevisieleer om heronderhandelingen voor te stellen met hun houtleverancier om de contractvoorwaarden aan te passen aan de veranderde omstandigheden.
Ondernemers worden vaak geconfronteerd met uitdagingen die hun zakelijke overeenkomsten kunnen verstoren. Een juridisch instrument dat kan helpen omgaan met onvoorziene omstandigheden is de imprevisieleer. Deze leer biedt een juridisch kader voor situaties waarin veranderingen in omstandigheden de uitvoering van een overeenkomst aanzienlijk bemoeilijken.
Wat is imprevisieleer?
“Imprevisie” wijst op een onvoorzienbare situatie die een dermate ernstig onevenwicht doet ontstaan tussen de contractpartijen dat de verdere uitvoering van de overeenkomst in onveranderde omstandigheden buitengewoon nadelig is voor één contractpartij.
Imprevisieleer, ook bekend als de leer van onvoorzienbaarheid, is een juridisch concept dat verwijst naar een onvoorzienbare situatie die een dermate ernstig onevenwicht creëert tussen de contractpartijen, dat deze leidt tot een buitengewone nadelige impact voor minstens één van de contractpartijen, waardoor de verdere uitvoering van de overeenkomst in onveranderde omstandigheden ernstig wordt bemoeilijkt of verzwaard.
Recht tot heronderhandeling van contract
Een belangrijk kenmerk van de imprevisieleer is het recht tot heronderhandeling van het contract. Wanneer zich na het sluiten van een contract nieuwe omstandigheden voordoen die redelijkerwijs niet konden worden voorzien, en deze omstandigheden de economie van de overeenkomst verstoren, kan de contractspartij die hiervan het slachtoffer is de andere partij vragen om het contract te heronderhandelen.
Indien dit wordt geweigerd kan het slachtoffer naar de rechter stappen om herziening van het contract te vragen.
Het verschil tussen imprevisieleer en overmacht
Imprevisie, ook wel bekend als “hardship”, en overmacht zijn twee juridische concepten die beide betrekking hebben op situaties waarin een partij moeite heeft om contractuele verplichtingen na te komen vanwege veranderende omstandigheden, die een impact hebben op de mate van uitvoerbaarheid van de overeenkomst. Maar er zijn cruciale verschillen tussen deze twee.
Imprevisie: In gevallen van imprevisie wordt de uitvoering van contractuele verbintenissen aanzienlijk bemoeilijkt, maar niet onmogelijk gemaakt. Het kan ontstaan door onvoorziene en ontoerekenbare omstandigheden, zoals prijsstijgingen of economische veranderingen. De schuldenaar blijft normaal gesproken gebonden aan de contractuele verplichtingen, tenzij heronderhandelingen slagen of de rechter de vordering van de benadeelde partij toekent, waardoor de contractvoorwaarden dienen te worden aangepast.
Belangrijk om te onthouden is dat de Imprevisie van toepassing is wanneer nakoming bemoeilijkt is, maar niet onmogelijk. Imprevisie heeft dan ook een breder toepassingsgebied dan overmacht.
Overmacht: Bij overmacht is de uitvoering van contractuele verbintenissen absoluut onmogelijk, al dan niet tijdelijk. In deze gevallen is de schuldenaar bevrijd van verplichtingen en boetes, zonder recht op vergoeding voor de andere partij.
Waarom imprevisieleer en hoe te gebruiken?
Deze nieuwe wet trad in werking op 1 januari 2023 en is van toepassing op overeenkomsten die vanaf die datum worden gesloten.
Hoewel het niet verplicht is om bepalingen omtrent de imprevisie te voorzien in jouw overeenkomsten is het toch verstandig als ondernemer om specifieke criteria hierover in de overeenkomsten/algemene voorwaarden op te nemen.
Het definiëren van dergelijke criteria, zoals een prijsstijging van bijvoorbeeld 70%, kan zorgen voor meer duidelijkheid in je contracten. Het actief benaderen van de imprevisieleer en het opstellen van heldere contractuele bepalingen kunnen geschillen verminderen en je zakelijke belangen beschermen.
De aanpak van aves legal
Behoefte aan juridisch advies met betrekking tot imprevisieleer en zakelijke overeenkomsten? Bij Aves Legal staan onze experts voor je klaar. We begrijpen de complexiteit en kunnen je helpen de juiste stappen te nemen om je zakelijke belangen te beschermen. Neem vandaag nog contact op met ons voor persoonlijk advies.
Belangrijke disclaimer: De informatie in dit artikel is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie en mag niet worden beschouwd als juridisch advies. Aves Legal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen of schade die voortvloeien uit het gebruik van de informatie in dit artikel. Voor juridisch advies op maat raden wij jou aan om altijd contact op te nemen met ons.
De waarheid achter onrechtmatig verkregen bewijs in strafzaken
Leena Giudice – advocaat team Strafrecht, deelde graag haar expertise rond het Antigoon-arrest. Wil je meer weten over strafrechtelijke procedures en de bescherming van je rechten? Neem contact met ons op voor een persoonlijk gesprek met onze ervaren strafpleiters.
