ONZE EXPERTISE
Nieuwe wetgeving buitencontractuele aansprakelijkheid
Op 1 februari 2024 heeft de Kamer een wetsontwerp goedgekeurd dat veranderingen brengt in de regels rond buitencontractuele aansprakelijkheid. Deze regels worden opgenomen in Boek 6 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek en zullen vanaf 1 januari 2025 van kracht zijn.
Boek 6 introduceert belangrijke wijzigingen in de regels voor buitencontractuele aansprakelijkheid, vooral door de aansprakelijkheid van hulppersonen naar derden toe uit te breiden. Dit heeft gevolgen voor bedrijfsleiders, onderaannemers en werknemers, die rechtstreeks buitencontractueel aangesproken kunnen worden door een benadeelde, ook al hebben ze geen direct contract met die persoon.
Wat is buitencontractuele aansprakelijkheid?
Buitencontractuele aansprakelijkheid is van toepassing wanneer er schade wordt veroorzaakt door een fout en er een oorzakelijk verband bestaat tussen de fout en de schade. Bovendien mag er geen contract bestaan tussen de veroorzaker van de schade en de schadelijdende partij.
De veranderingen in de wetgeving zullen voornamelijk invloed hebben op de verantwoordelijkheden van zogenaamde hulppersonen. In de praktijk doen contracterende partijen namelijk heel vaak een beroep op hulppersonen bij de uitvoering van hun contracten. Hulppersonen zijn onder meer bestuurders van vennootschappen, onderaannemers, werknemers…
De huidige regeling
Onder de huidige regeling hebben hulppersonen een verregaande bescherming tegen aanspraken van derden, zoals klanten van hun opdrachtgevers. Zij kunnen, behalve in uitzonderlijke gevallen, door de medecontractant van hun opdrachtgever, met wie ze zelf geen contract hebben gesloten, niet aangesproken worden voor eventuele fouten. Dit wordt de quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent genoemd.
Zo kan onder de huidige regeling een bouwheer wanneer deze een beroep doet op een aannemer, die werken op zijn beurt toevertrouwt aan een onderaannemer, zich niet rechtstreeks richten tot de onderaannemer wanneer deze laatste een fout begaat aangezien hij geen contractuele band heeft met de onderaannemer. De bouwheer kan enkel de hoofdaannemer met wie hij een contract gesloten heeft aanspreken. Wanneer deze hoofdaannemer bijvoorbeeld failliet is, betekent dit voor de bouwheer dat hij geen mogelijkheid meer heeft om een eventuele vergoeding van zijn schade te bekomen.
De toekomstige regeling
Met de nieuwe wet verliest de uitvoeringsagent of hulppersoon, zoals bijvoorbeeld een onderaannemer, zijn zogenaamde quasi-immuniteit. Dit betekent dat de benadeelde partij nu ook de hulppersoon (zoals de onderaannemer) rechtstreeks buitencontractueel kan aanspreken als aan de voorwaarden is voldaan.
Zodra Boek 6 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek in werking treedt, kan iemand die een contract heeft met een ander bedrijf, actie ondernemen tegen een hulppersoon wanneer deze een fout begaat bij de uitvoering van zijn verbintenissen.
De benadeelde partij heeft dus de mogelijkheid om de schade contractueel te verhalen op zijn contractspartij of buitencontractueel op de hulppersoon. Dit zorgt ervoor dat je als benadeelde partij een betere kans hebt om compensatie te bekomen.
Gevolgen voor hulppersonen
Vanaf de inwerkingtreding kunnen bestuurders van vennootschappen, onderaannemers, vertegenwoordigers, werknemers en anderen rechtstreeks buitencontractueel aangesproken worden door een benadeelde, ook al hebben ze geen direct contract met die persoon.
Het is belangrijk om te weten dat hulppersonen zich kunnen verdedigen met argumenten die gebaseerd zijn op het contract dat de benadeelde partij heeft met de opdrachtgever. Ze kunnen ook verweermiddelen gebruiken die uit hun eigen contract met de opdrachtgever komen.
Echter, hulppersonen kunnen geen aansprakelijkheidsbeperkingen uit hun eigen contracten inroepen tegen een benadeelde partij als het gaat om opzettelijke schade of schade die de fysieke of psychische integriteit aantast.
Inwerkingtreding
De wet treedt in werking op de eerste dag van de zesde maand na publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad. Aangezien de wet op 1 juli 2024 gepubliceerd werd zal de wet in werking treden op 1 januari 2025.
Boek 6 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek zal van toepassing zijn op alle schade die ontstaat na deze datum. Dit betekent dat de regels ook gelden voor bestaande contracten als de schade na 1 januari 2025 plaatsvindt.
Welke stappen kan je ondernemen?
Zoals eerder vermeld, leidt de opheffing van quasi-immuniteit tot een gevoelige uitbreiding van de aansprakelijkheid. De bepalingen van Boek 6 zijn echter van aanvullend recht zodat partijen bij contract hun buitencontractuele aansprakelijkheid in bepaalde mate kunnen beperken en uitsluiten.
Het zal dan ook bij het opstellen van contracten en algemene voorwaarden niet enkel belangrijk zijn om de nodige aandacht te besteden aan de contractuele aansprakelijkheid maar ook aan de buitencontractuele aansprakelijkheid.
Omdat de wetgeving ook van toepassing is op bestaande contracten, is het aangewezen om bestaande contracten voor de inwerkingtreding van de wet al te herbekijken. Dit geldt zowel voor het hoofdcontract als voor contracten met hulppersonen.
Verder is het voor ondernemingen belangrijk om na te gaan of hun verzekeringen volstaan voor de nieuwe wetgeving en eventueel aan te passen.
Aves Legal staat je bij met advies op maat
Heb je vragen over de veranderingen in de wetgeving inzake buitencontractuele aansprakelijkheid of wens je dat je contracten en algemene voorwaarden nagekeken worden in functie van de nieuwe wetgeving? Aarzel dan niet om Aves Legal te contacteren.
Belangrijke disclaimer: De informatie in dit artikel is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie en mag niet worden beschouwd als juridisch advies. Aves Legal aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen of schade die voortvloeien uit het gebruik van de informatie in dit artikel. Voor juridisch advies op maat raden wij jou aan om altijd contact op te nemen met ons.
De waarheid achter onrechtmatig verkregen bewijs in strafzaken
Leena Giudice – advocaat team Strafrecht, deelde graag haar expertise rond het Antigoon-arrest. Wil je meer weten over strafrechtelijke procedures en de bescherming van je rechten? Neem contact met ons op voor een persoonlijk gesprek met onze ervaren strafpleiters.
